Uraz stawu: przyczyny, rozpoznanie, leczenie

Urazy stawów należą do najczęstszych kontuzji wysiłkowych, a więc mających bezpośredni związek z aktywnością fizyczną. Do naszego gabinetu rehabilitacji regularnie zgłaszają się pacjenci uskarżający się na różnego rodzaju dolegliwości ze strony stawów, czy to skokowego, kolanowego, łokciowego czy ramiennego. Gros z nich stanowią osoby uprawiające sport na poziomie amatorskim i wyczynowym. Uraz stawu, niezależnie od umiejscowienia, jest kontuzją, której nie można bagatelizować i należy jak najszybciej podjąć odpowiednie leczenie połączone z rehabilitacją. Najważniejsze fakty na ten temat omawiamy w naszym artykule.

Rodzaje urazów stawów

Termin „uraz stawu” jest bardzo szeroki i nieprecyzyjny, dlatego na początek musimy wyjaśnić, jakie kontuzje mogą się pod nim kryć. Są to przede wszystkim:

Skręcenia – skręcenie jest zdecydowanie najczęstszym urazem bezpośrednio dotykającym stawy ludzkiego organizmu. Wyróżniamy cztery stopnie skręcenia: IO (naciągnięcie więzadeł stawowych oraz torebki stawowej), IIO (naderwanie torebki stawowej), IIIO (rozerwanie torebki stawowej oraz aparatu więzadłowego stawu) oraz IVO (oderwanie więzadła wraz z fragmentem kostnym, czyli tzw. złamanie awulsyjne).
Zwichnięcia – często mylone ze skręceniami, tymczasem stanowiące znacznie poważniejsze urazy stawu. W przebiegu tej kontuzji dochodzi do chwilowej lub trwałej całkowitej utraty kontaktu powierzchni stawu.
Złamania – jest to kontuzja, w wyniku której dochodzi do przerwania ciągłości tkanki kostnej na całym jej przekroju.
Nadłamania – potocznie nazywane pęknięciem. Jest to kontuzja, w której dochodzi do przerwania ciągłości tkanki kostnej obejmującego tylko część jej przekroju.

Uraz stawu? Umów się na konsultację w gabinecie Rehabilitacji ARPwave!

Przyczyny urazów stawów

Wymienione wyżej kontuzje zawsze są następstwem oddziaływania czynników zewnętrznych na struktury stawowe, co prowadzi do ich przeciążenia i przekroczenia wytrzymałości mechanicznej stawów. Choć pod pojęciem stawu najczęściej kojarzymy strukturę kostną, to warto wiedzieć, że kontuzje te mogą mieć (i najczęściej mają) związek z uszkodzeniem tkanek miękkich okalających staw, jak torebka stawowa, więzadła, ścięgna czy chrząstki stawowe.

Pisząc prościej: przyczyną urazu stawu zawsze jest nadmierne obciążenie jego struktury w wyniku np. uprawiania sportu, nieszczęśliwego nastąpnięcia, urazu mechanicznego czy niefortunnego upadku.

Objawy urazu stawu

Urazy stawów są trudne do przeoczenia, jednak pacjenci nie zawsze od razu domyślają się, że mogli ulec poważnej kontuzji. Wiele osób próbuje np. „rozchodzić” bolący staw lub lekceważy dolegliwości i kontynuuje uprawianie sportu, pracę fizyczną etc. Takie postępowanie grozi pogłębieniem urazu, wydłużeniem okresu leczenia i rehabilitacji, a nawet może grozić poważnym uszkodzeniem struktur stawowych prowadzącym prosto na stół operacyjny.

Do typowych objawów urazu stawu zaliczamy:

obrzęk w okolicy stawu,
ból, tkliwość okolic stawu,
ograniczoną ruchomość stawu lub całkowity brak możliwości np. zgięcia nogi w kolanie, wyprostowania łokcia etc.,
mogą pojawić się zaburzenia czucia, drętwienie, mrowienie kontuzjowanej kończyny (to sygnał, że trzeba się jak najszybciej zgłosić do lekarza),
tworzenie się sińca w okolicy stawu (świadczy o uszkodzeniu struktur stawowych).

Diagnozowanie urazu stawu

W przypadku podejrzenia urazu stawu należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub – w razie np. wypadku i silnego bólu – na SOR. Badanie kliniczne powinno zostać przeprowadzone przez lekarza ortopedę, który postawi diagnozę na podstawie zdjęcia rentgenowskiego, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.

Szczegółowa diagnostyka jest niezbędna, aby było możliwe precyzyjne określenie skali urazu. Często jest np. tak, że złamanie śródstawowe prowadzi do uszkodzenia tkanek miękkich okalających staw, włącznie z mięśniami. Dlatego współczesny standard diagnostyczny wyklucza opieranie się wyłącznie na zdjęciu rentgenowskim i wymaga sięgnięcia także po inne badania obrazowe.

Szybkie wdrożenie rehabilitacji przyspieszy leczenie urazu stawu. Zgłoś się do Rehabilitacji ARPwave!

Postępowanie w przypadku doznania urazu stawu

Metoda leczenia urazu stawu jest zależna od rodzaju i rozległości kontuzji. Obecnie odchodzi się już od standardowego usztywniania kończyny opatrunkiem gipsowym, jeśli nie jest to absolutnie konieczne. Światowe zalecenia wskazują natomiast na potrzebę jak najszybszego rozpoczęcia rehabilitacji zarówno uszkodzonego stawu, jak i okalających go struktur.

To warto wiedzieć

Leczenie urazów stawów dzielimy na operacyjne oraz nieoperacyjne (zachowawcze). Zawsze w pierwszej kolejności należy rozpatrywać tę drugą opcję, która oszczędza pacjentowi cierpienia i skraca okres powrotu do pełnej sprawności.

Co ciekawe, zachowawcze metody leczenia urazów stawów są możliwe nawet w przypadku takich kontuzji, jak złamania wewnątrzstawowe czy poważne uszkodzenie więzadeł, mięśni i ścięgien. Wymaga to jednak wczesnej interwencji specjalisty oraz dobrania odpowiedniej metody rehabilitacji.

Znakomite efekty przynosi tutaj rehabilitacja amerykańską metodą ARP, która łączy w sobie ćwiczenia manualne ze stymulacją uszkodzonych tkanej. Można z niej skorzystać z gabinetach Rehabilitacji ARPwave w Warszawie i Konstancinie. Już teraz zapraszamy do zarezerwowania terminu wizyty.

31 stycznia 2022

CIESZ SIĘ RUCHEM BEZ BÓLU